Δευτέρα 27 Μαρτίου 2017

Τα παιδιά μας, αυτοί οι άγνωστοι

«​​​​Πώς να μιλήσω στο παιδί μου για τον θάνατο του παππού του;», «Πώς να του πω για τον πατέρα του που έφυγε από το σπίτι;», «Τώρα στην εφηβεία δεν θέλει να μου μιλήσει, γιατί;», «Γιατί μένει κλεισμένο στο σπίτι, τι σκέφτεται;», «Πώς να τον κατευθύνω ως προς τη σχολή που θα επιλέξει;».

Αυτές είναι μόνο μερικές από τις ερωτήσεις που δέχομαι από γονείς καθημερινά. Συναντώ γονείς αγχωμένους, ανήσυχους, με αγωνία για απλά αλλά και πιο σύνθετα πράγματα. Η διαπαιδαγώγηση είναι για αυτούς μια ιστορία συμβουλών. Θέλουν να πάρουν συμβουλές για το πώς θα αναθρέψουν τα παιδιά τους, θέλουν να δώσουν συμβουλές στα παιδιά τους. Μερικές φορές είναι πολύ φυσιολογικό να θέλουν μια κατεύθυνση, έναν άνθρωπο που κάπως ξέρει να τους πει κάτι ή να πει κάτι στα παιδιά τους. Κάποιες φορές, όμως, δεν μπορώ να δώσω συμβουλές. Γιατί νιώθω ότι οι γονείς ρωτάνε τα λάθος πράγματα. Και τότε καμιά συμβουλή δεν θα τους ικανοποιήσει. Πολύ συχνά θέτω σε αμφισβήτηση την ικανότητα να γνωρίζουμε τα παιδιά μας. Εάν τα έχουμε παρατηρήσει σε όλες τις φάσεις τους, εάν έχουμε περάσει ποιοτικό και ποσοτικό χρόνο μαζί τους, εάν τους έχουμε μάθει να συζητούν και, τέλος, εάν παρατηρούμε τον εαυτό μας σε αλληλεπίδραση με το παιδί μας. Αν αντέχουμε το παιδί μας να είναι την ίδια στιγμή ο πιο δικός μας άνθρωπος και ένας ξένος. Και να ισορροπούμε ανάμεσα σε αυτήν τη σιωπηλή σύμβαση.

Εδώ και ένα μήνα λαμβάνει χώρο ένα εξαιρετικό φεστιβάλ ντοκιμαντέρ, το KinderDocs. Μέχρι τον Απρίλιο θα προβληθούν, στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα και στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης για τη Θεσσαλονίκη, συνολικά 14 ντοκιμαντέρ με πρωταγωνιστές παιδιά και εφήβους από όλο τον κόσμο που μιλάνε για τον εαυτό τους, τον κόσμο τους, τις κλίσεις τους, τις ιδιαιτερότητές τους.

Ενα από αυτά τα παιδιά είναι ο Λούκας που θέλει να γίνει επαγγελματίας χορευτής μπαλέτου. Είναι ένας έφηβος σαν όλους τους άλλους πλην της ιδιαίτερης κλίσης που διαθέτει. Από μικρό παιδί του αρέσει το κλασικό μπαλέτο. Αφιερώνει τα πιο τρυφερά του χρόνια στη σκληρή προπόνηση με στόχο να πετύχει το όνειρό του. Ο Λούκας για καλή του τύχη είναι γεννημένος στο Οσλο της Νορβηγίας, με γονείς που στηρίζουν απολύτως την επιλογή του. Το ντοκιμαντέρ με τίτλο «The Ballet Boys» ανατρέπει στερεότυπα του φύλου, δείχνει τρία εξαιρετικά ταλαντούχα αγόρια να κυνηγούν το όνειρό τους, να ιδρώνουν, να πειθαρχούν, να κάνουν επιλογές που μπορεί να τους στοιχίσουν, να παίρνουν ρίσκα για το μέλλον τους αλλά κυρίως να επενδύουν. Να επενδύουν στον αγώνα, στη φιλία, στη φιλοδοξία, στην προσπάθεια. Και να θυσιάζουν ελεύθερο χρόνο, ανεμελιά, παιδική ηλικία, με στόχο να κερδίσουν κάτι υψηλότερο. Τα παιδιά αυτά είναι υγιή, λαμπερά, ζωντανά, γεμάτα ελπίδα για τη ζωή. Είναι παιδιά με στόχους. Με δικούς τους στόχους. Και δίπλα τους βλέπουμε τους γονείς να κινούνται παράλληλα, να αφουγκράζονται αγωνίες, να στηρίζουν, να ανοίγουν δρόμους αλλά κυρίως να στέκονται πίσω από αυτά ή δίπλα και όχι μπροστά, πριν από αυτά για αυτά.

Πόσο γνωρίζουμε τα παιδιά μας; Τι είναι αυτό που μας κάνει να στεκόμαστε αμήχανοι απέναντι στις αγωνίες και στις επιθυμίες τους; Γιατί προσπαθούμε συνειδητά ή ασυνείδητα να προλάβουμε τις κρίσεις ή να καλύψουμε τις ανάγκες τους; Πού βρίσκεται το όριο ανάμεσα στο παιδί της κοιλιάς μας και στο παιδί της καρδιάς μας; Γιατί προσπαθούμε να τα κατευθύνουμε, να τους δώσουμε τη δική μας φαντασίωση για αυτό που λέγεται ζωή; Και, τέλος, γιατί ξεχάσαμε τόσο πολύ πώς ήμασταν εμείς παιδιά;

Βλέποντας αυτά τα τόσο ενδιαφέροντα ντοκιμαντέρ που προβάλλει το KinderDocs και ερχόμενη καθημερινά σε επαφή με γονείς και παιδιά, στέκομαι με σκέψη απέναντι στη διαπαιδαγώγηση. Διαπαιδαγώγηση ισοδυναμεί μια αδύνατη συνθήκη. Το να κάνεις παιδί είναι ένα τεράστιο ρίσκο. Λίγοι άνθρωποι δείχνουν να το αντιλαμβάνονται αυτό. Οπως επίσης λίγοι αντιλαμβάνονται ότι το να γίνεις γονιός προϋποθέτει μια σπουδή του εαυτού, όχι του εαυτού του παιδιού μας, αλλά του παιδικού εαυτού μας. Κάθε φορά που ρωτάμε κάτι για το παιδί μας, πρέπει να αναρωτιόμαστε εάν το ρωτάμε για εμάς ή για εκείνο. Τα παιδιά μας πρέπει να παραμείνουν σε έναν βαθμό ολίγον άγνωστα για εμάς. Αλλά δεν δικαιούμαστε να παραμείνουμε εμείς άγνωστοι με τον εαυτό μας μέχρι το τέλος της ζωής μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου